การสืบค้นข้อมูลโดยใช้โปรแกรมเรียกค้นข้อมูล (search engine) บนเครือข่ายอินเทอร์เน็ตมีข้อมูลมากมายให้สืบค้น ทั้งข่าวสาร บทความ รูปภาพ เพลง มิวสิกวิดีโอ แผนที่ ขึ้นอยู่กับความต้องการของผู้สืบค้น โดยการสืบค้นข้อมูลที่ต้องการแบบประหยัดเวลานั้น ต้องทราบแหล่งที่มีข้อมูล วิธีการสืบค้นและมีโปรแกรมเรียกค้นข้อมูล
เซิร์ซเอนจิน (search engine) เป็นโปรแกรมเรียกค้นข้อมูลหรือโปรแกรมช่วยสืบค้นข้อมูลที่เก็บไว้ในเว็บไซต์ต่าง ๆ บนเครือข่ายอินเทอร์เน็ต
โดยทั่วไปลักษณะการสืบค้นข้อมูลบนอินเทอร์เน็ตสามารถแบ่งลักษณะรูปแบบการค้นหาเป็น
3 ลักษณะ คือ
1. Web Directory คือ การค้นหาโดยการเลือก Directory ที่จัดเตรียมและแยกหมวดหมู่ไว้ให้เรียบร้อยแล้ว ซึ่งบรรจุเนื้อหาหรือเว็บไซต์ต่างๆ ไว้เป็นหมวดหมู่หรือกลุ่มใหญ่ ๆ และแต่ละกลุ่มจะแบ่งเป็นเรื่องย่อยๆ ต่อไปเรื่อยๆ เหมือนกับหลักการจัดหมวดหมู่หนังสือในห้องสมุด ข้อดีคือ ช่วยให้ผู้ใช้ได้ข้อมูลที่ตรงกับความต้องการ เนื่องจากนำข้อมูลมาจัดหมวดหมู่ไว้อย่างเป็นระบบ และสามารถกำหนดค้นได้ง่ายในหัวข้อโดยเลือกจากรายการที่ทำไว้แล้ว website ที่ให้บริการ web directory เช่น http://www.yahoo.com, http://www.sanook.com
2. Metasearch คือ ลักษณะการสืบค้นหาข้อมูลจะมีลักษณะเดียวกันกับ search engine แต่จะทำการส่งคำที่ต้องการไปค้นหาในเว็บไซต์ที่ให้บริการสืบค้นข้อมูลอื่นๆ อีก ถ้าข้อมูลที่ได้มีซ้ำกัน ก็จะแสดงเพียงรายการเดียว จุดเด่นของการค้นหาด้วยวิธีการนี้ คือ สามารถเชื่อมโยงไปยัง Search Engine ประเภทอื่นๆ และยังมีความหลากหลายของข้อมูล แต่การค้นหาด้วยวิธีนี้มีจุดด้อย คือ วิธีการนี้จะไม่ให้ความสำคัญกับขนาดเล็กใหญ่ของตัวอักษร และมักจะผ่านเลยคำประเภท Natural Language (ภาษาพูด) ดังนั้น หากจะใช้ Search Engine ประเภทนี้จะพบกับข้อบกพร่องเหล่านี้ด้วย
3. การค้นหาแบบดัชนี (Index) หรือ สำคัญ (Keyword) คือ การค้นหาข้อมูลโดยใช้โปรแกรม Search โดยการเอาคำที่เราต้องการค้นหาไปเทียบกับเว็บไซต์ต่างๆ ว่ามีเว็บไซต์ใดบ้างที่มีคำที่เราต้องการค้นหา โดยการค้นจากข้อความในเว็บเพจที่ได้ผ่านการสำรวจมาแล้ว จะอ่านข้อความ ประมาณ 200-300 ตัวอักษรแรกของเว็บเพจ วิธีการค้นหาของ Search Engine ประเภทนี้จะให้ความสำคัญกับการเรียงลำดับข้อมูลก่อนหลัง การค้นหาข้อมูล การค้นหาวิธีนี้จะมีความรวดเร็วมาก แต่มีความละเอียดในการจัดแยกหมวดหมู่ของข้อมูลค่อนข้างน้อย เนื่องจากไม่ได้คำนึงถึงรายละเอียดของเนื้อหาเท่าที่ควร แต่ถ้าต้องการแนวทางด้านกว้างของข้อมูล การค้นหาแบบนี้จะเหมาะสมที่สุด website ที่ให้บริการ search engine เช่น http://www.google.co.th
ขั้นตอนการสืบค้นข้อมูล
ขั้นตอนการสืบค้นข้อมูลด้วยโปรแกรม Search Engine โดยใช้งานผ่านเว็บไซต์ http://www.google.com สามารถใช้งานได้ดังนี้
- เปิดเว็บเพจกูเกิล โดยพิมพ์ http://www.google.co.th ลงในช่อง Address แล้วกดปุ่ม Enter
- พิมพ์คำค้นหาหรือคำสำคัญ (keyword) ที่ต้องการสืบค้นข้อมูลลงในช่องว่าง
- คลิกปุ่มคำสั่ง ค้นหา หรือ กดปุ่ม Enter
- คลิกเลือกเว็บไซต์ที่ต้องการสืบค้นข้อมูล แล้วจะปรากฏรายละเอียดข้อมูลที่อยู่ในเว็บไซต์นั้น ๆ
- คลิกปุ่มคำสั่ง “แผนที่” “ค้นรูป” “วิดีโอ” จะแสดงผลการค้นหาตามคำสั่งนั้นๆ
ภาพที่ 3.4 ขั้นตอนการสืบค้นข้อมูลด้วย http://www.google.com
วิชาเทคโนโลยีสารสนเทศ 