มารยาท ระเบียบ และข้อบังคับในการใช้อินเทอร์เน็ต

อินเทอร์เน็ตเป็นบริการสาธารณะที่มีผู้ใช้จำนวนมาก จึงต้องมีมารยาท ระเบียบ และข้อบังคับในการใช้  ให้ผู้เข้ามาใช้บริการปฏิบัติร่วมกันเพื่อป้องกันปัญหาความขัดแย้ง การละเมิดลิขสิทธิ์ การก่อความเสียหายต่อตัวบุคคล ซอฟต์แวร์และคอมพิวเตอร์ โดยแบ่งเป็น 2 ประเด็น ได้แก่

1. การใช้อินเทอร์เน็ตในฐานะบุคคลที่เข้าไปใช้บริการต่าง ๆ แบ่งเป็น 4 ด้าน ดังนี้

1.1 ด้านการติดต่อสื่อสารบนเครือข่าย ประกอบด้วย

• ไม่ควรนำชื่อบัญชี และรหัสผ่าน ของผู้อื่นมาใช้ และนำข้อมูลของผู้อื่นไปกรอกแบบฟอร์มต่าง ๆ
• เก็บรักษารหัสผ่านของตนเองเป็นความลับ และเปลี่ยนรหัสผ่านเป็นระยะ ๆ
• ประหยัดเวลาการเชื่อมต่อกับเครือข่ายโดยวางแผนการใช้งานไว้ล่วงหน้า
• เลือกถ่ายโอนข้อมูลและซอฟต์แวร์ต่าง ๆ ตามที่ใช้งานจริงเท่านั้น
• ก่อนเข้าใช้บริการต่าง ๆ ต้องศึกษา กฎ ระเบียบ ข้อกำหนด รวมทั้งธรรมเนียมปฏิบัติของแต่ละเครือข่ายที่ต้องการใช้งาน

1.2 ด้านการติดต่อสื่อสารระหว่างผู้ใช้ ประกอบด้วย

• ใช้ภาษาที่สุภาพในการติดต่อสื่อสารและใช้คำให้ถูกความหมาย เขียนถูกต้องตามหลักไวยากรณ์
• ใช้ข้อความที่สั้น กะทัดรัด เข้าใจง่าย
• ไม่นำความลับ หรือเรื่องส่วนตัวของผู้อื่นมาเป็นหัวข้อสนทนา รวมทั้งไม่ใส่ร้ายหรือทำให้บุคคลอื่นเสียหาย
• หลีกเลี่ยงการใช้ภาษาที่ดูถูกเหยียดหยามศาสนา วัฒนธรรมและความเชื่อของผู้อื่น
• สอบถามความสมัครใจของผู้ที่ติดต่อสื่อสารด้วยก่อนที่จะส่งแฟ้มข้อมูลหรือซอฟต์แวร์ขนาดใหญ่ไปให้
• ไม่ส่งจดหมายลูกโซ่ผ่านทางไปรษณีย์อีเล็กทรอนิกส์ไปก่อความรำคาญและเดือดร้อนให้แก่ผู้อื่น

1.3 ด้านการใช้ข้อมูลในเครือข่าย ประกอบด้วย

• เลือกใช้ข้อมูลที่มีความน่าเชื่อถือ มีแหล่งที่มาของผู้เผยแพร่และสถานที่ที่ติดต่อได้
• ต้องอ้างอิงแหล่งข้อมูลที่นำมาใช้ และไม่แอบอ้างผลงานของผู้อื่นมาเป็นของตนเอง
• ไม่นำข้อมูลที่เป็นเรื่องส่วนตัวของผู้อื่นไปเผยแพร่ก่อนได้รับอนุญาต

1.4 ด้านระยะเวลาในการใช้บริการ ประกอบด้วย

• เปิดโอกาสให้ผู้ใช้คนอื่นได้ใช้งานบ้าง ในกรณีที่เป็นอินเทอร์เน็ตสาธารณะที่มีจำนวนเครื่องที่เปิดให้ใช้งานน้อย
• ติดต่อกับเครือข่ายเฉพาะช่วงเวลาที่ต้องการใช้งานจริงเท่านั้น

2. การใช้อินเทอร์เน็ตในฐานะบุคคลที่ทำหน้าที่เผยแพร่ข้อมูล มีดังนี้

2.1 ตรวจสอบความถูกต้องของข้อมูล และข่าวสารต่าง ๆ ก่อนนำไปเผยแพร่บนเครือข่าย เพื่อให้ได้ข้อมูลที่เป็นจริง
2.2 ใช้ภาษาที่สุภาพและเป็นทางการในการเผยแพร่สิ่งต่าง ๆ บนอินเทอร์เน็ต และ เผยแพร่ข้อมูลข่าวสารต่าง ๆ ทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษให้สะดวกต่อการใช้งานของผู้ใช้ทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศ
2.3 เผยแพร่ข้อมูลข่าวสารที่เป็นประโยชน์ในทางสร้างสรรค์ ไม่นำเสนอข้อมูลข่าวสารที่ขัดต่อศีลธรรมและจริยธรรมอันดี รวมทั้งข้อมูลที่ก่อให้เกิดความเสียหายต่อผู้อื่น และข้อมูลที่ทำให้เกิดความแตกแยกในสังคม
2.4 บีบอัดภาพหรือข้อมูลขนาดใหญ่ก่อนนำไปเผยแพร่บนอินเทอร์เน็ตเพื่อประหยัดเวลาในการดึงข้อมูลของผู้ใช้
2.5 ระบุแหล่งที่มา วันเดือนปีที่ทำการเผยแพร่ข้อมูล ที่อยู่ หมายเลขโทรศัพท์ของผู้เผยแพร่ รวมทั้งควรมีคำแนะนำ และคำอธิบายการใช้ข้อมูลที่ชัดเจน
2.6 ระบุข้อมูลข่าวสารที่เผยแพร่ให้ชัดเจนว่าเป็นโฆษณา ข่าวลือ ความจริง หรือความคิดเห็น
2.7 ไม่เผยแพร่หรือแก้ไขเปลี่ยนแปลงข้อมูลข่าวสาร รวมทั้งโปรแกรมของผู้อื่นก่อนได้รับอนุญาตจากเจ้าของ
2.8 ไม่ส่งข้อมูลข่าวสารหรือซอฟต์แวร์ที่มีไวรัสคอมพิวเตอร์ไปให้ผู้อื่นหรือเผยแพร่ในระบบอินเทอร์เน็ต

 

ผลกระทบของการใช้อินเทอร์เน็ตกับสังคม

อินเทอร์เน็ตได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของสังคมไทยไปแล้ว  โดยเป็นแหล่งสำคัญในการให้ข้อมูลข่าวสารและสารสนเทศต่างๆ  ซึ่งข้อมูลข่าวสารและสารสนเทศนั้นก่อให้เกิดผลกระทบทั้งในด้านบวกที่มีประโยชน์  และผลกระทบด้านลบที่สร้างความเสียหายต่อร่างกาย จิตใจและการดำรงชีวิตของผู้ใช้ ดังนี้

ตารางที่ 3.4 ผลกระทบของการใช้อินเทอร์เน็ตกับสังคม

ผลกระทบในด้านบวก

ผลกระทบในด้านลบ

1. เกิดความเสมอภาคในการับรู้ข่าวสารเพราะมีเครือข่ายโยงใยทั่วโลก 2. มีความรู้หลากหลายและกว้างขวาง  จากการสืบค้นข้อมูลต่าง ๆ 3. ทันสมัย  ทันต่อเหตุการณ์ปัจจุบัน  จากความรู้ที่จากการอ่านข่าวสาร  บทความในอินเทอร์เน็ตเป็นประจำ 4. ติดต่อสื่อสารกันได้อย่างรวดเร็วตลอด 24 ชั่วโมง 5. มีข้อมูลเพื่อใช้ในการวางแผนและตัดสินใจด้านการเรียน  การทำงาน  และการดำรงชีวิต

1. เมื่อได้รับรู้ข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับการใช้ความรุนแรงตัดสินปัญหา  การทำผิดกฎหมาย  การติดสารเสพติดเป็นประจำ  โดยไม่มีผู้แนะแนวการปฏิบัติตนที่เหมาะสมให้  อาจนำพฤติกรรมเหล่านี้ไปเป็นแบบอย่างในการดำเนินชีวิตได้ 2. สายตาเสียเมื่อใช้อินเทอร์เน็ตเป็นเวลานาน 3. การเรียนตกต่ำ  หากหมกมุ่นในการเล่นเกม  และสนทนาผ่านเครือข่ายเป็นเวลานาน  โดยไม่สนใจทำการบ้านและอ่านหนังสือเรียน 4. การสนทนาผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ตโดยไม่บอกผู้ปกครอง  อาจถูกล่อลวงจากผู้ไม่ประสงค์ดีได้ง่าย 5. คอมพิวเตอร์อาจเสียหายได้เนื่องจากดาวน์โหลดไฟล์ข้อมูลที่มีไวรัสคอมพิวเตอร์มาไว้ในเครื่องคอมพิวเตอร์ 6. มีอารมณ์ซึมเศร้าและขาดสัมพันธภาพที่ดีต่อคน รอบข้าง  หากใช้อินเทอร์เน็ตเป็นเวลานานโดยไม่ทำกิจกรรมร่วมกับผู้อื่น

ผลกระทบทางด้านบวกและด้านลบจากการใช้อินเทอร์เน็ตดังกล่าว  เป็นข้อมูลซึ่งผู้ใช้ทุกคนควรนำมาพิจารณาให้ถี่ถ้วน  ก่อนใช้งานอินเทอร์เน็ตตามแนวทางที่จะก่อให้เกิดประโยชน์ทั้งต่อตนเองและผู้อื่น

คุณธรรมและจริยธรรมในการใช้อินเทอร์เน็ต

คุณธรรมและจริยธรรมในการใช้อินเทอร์เน็ต เป็นแบบแผนความประพฤติหรือความสำนึกต่อสังคมในทางที่ดีเมื่อใช้อินเทอร์เน็ต เพื่อความปลอดภัยและความสงบสุขในสังคมอินเทอร์เน็ต โดยไม่มีกฎเกณฑ์ตายตัว  ขึ้นอยู่กับการยอมรับทางสังคมของสังคมนั้น ๆ เป็นหลัก ซึ่งส่วนใหญ่แล้วมักเกี่ยวข้องกับความคิด  และตัดสินใจได้ว่าสิ่งไหนควรหรือไม่ควรปฏิบัติ ดีหรือไม่ดี ถูกหรือผิด ในด้านต่าง ๆ ต่อไปนี้

1. ความเป็นส่วนตัว หมายถึง สิทธิ์ส่วนตัวของบุคคล หน่วยงาน หรือ องค์กร ที่จะคงไว้ซึ่งสารสนเทศที่มีอยู่ โดยให้เปิดเผยหรือยินยอมให้ผู้อื่นนำไปใช้ประโยชน์ต่อหรือเผยแพร่ได้หรือไม่ หากมีการนำไปใช้ จะมีการจัดการกับสิทธิ์ดังกล่าวอย่างไร

ความเป็นส่วนตัวนี้มักพบเห็นได้จากผู้ให้บริการข้อมูลบนเครือข่ายอินเทอร์เน็ตที่ให้ใช้บริการฟรี  เช่น บริการฟรีอีเมล บริการพื้นที่เก็บข้อมูล บริการใช้งานโปรแกรมฟรี ซึ่งผู้ที่ประสงค์จะเข้าใช้งานจำเป็นต้องกรอกให้รายละเอียดเกี่ยวกับข้อมูลส่วนตัวของตนเองเสียก่อน จึงจะสามารถเป็นสมาชิกโดยสมบูรณ์ และใช้งานได้เต็มรูปแบบ

2. ความถูกต้องแม่นยำ หมายถึง ความเป็นจริงและความน่าเชื่อถือของข้อมูลและสารสนเทศ ซึ่งผู้ที่ทำหน้าที่เผยแพร่ควรตระหนักอยู่เสมอว่า ข้อมูลและสารสนเทศนั้น มีการกลั่นกรองและตรวจสอบความถูกต้อง และสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ โดยไม่ส่งผลกระทบต่อผู้ใช้

3. ความเป็นเจ้าของ หมายถึง สิทธิ์โดยชอบในการแสดงความเป็นเจ้าของข้อมูลหรือสารสนเทศของบุคคลหรือบริษัทผู้ผลิต การนำข้อมูลหรือสารสนเทศไปเผยแพร่ ลอกเลียน หรือทำซ้ำ โดยไม่ได้รับอนุญาตจึงเป็นการละเมิดสิทธิ์ของความเป็นเจ้าของ ซึ่งมีความผิดตามกฎหมายและต้องรับโทษ

4. การเข้าถึงข้อมูล หมายถึง การปฏิบัติตนเพื่อเข้าใช้ข้อมูลหรือสารสนเทศในเว็บไซต์ของบุคคลหรือบริษัทบางแห่งที่มีการกำหนดสิทธิ์ของผู้เข้าใช้เป็นระดับต่าง ๆ ซึ่งทำให้ไม่สามารถนำข้อมูลที่ต้องการมาให้ได้ทั้งหมด ผู้ใช้ที่ดีไม่ควรลักลอบเข้าไปใช้ข้อมูลโดยไม่ได้รับอนุญาต ไม่พยายามก่อกวนหรือเข้าไปกระทำการอันจะส่งผลเสียหายใด ๆ รวมถึงปกป้องไม่ให้สิทธิ์การเข้าถึงข้อมูลของตนเองตกไปอยู่ในมือของผู้ไม่ประสงค์ดี  เช่น ไม่ควรบอกชื่อเข้าใช้และรหัสผ่านในอีเมลของตนเองแก่ผู้อื่น ไม่ควรบอกรหัสผ่านเอทีเอ็มของธนาคารที่เราเปิดบัญชีแก่ผู้อื่น เป็นต้น

การสนทนาผ่านเครือข่าย

การติดต่อสื่อสารบนอินเทอร์เน็ต  นอกเหนือจากการใช้อีเมลแล้ว ยังสามารถสนทนาพูดคุยกันได้  โดยใช้ซอฟต์แวร์ซึ่งมีรูปแบบการใช้งานแตกต่างกันไป เช่น พิมพ์ข้อความผ่านคีย์บอร์ดที่เป็นอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ หรือแผงแป้นอักขระบนโทรศัพท์เคลื่อนที่แบบสมาร์ตโฟน การพูดคุยผ่านไมโครโฟน  และการพูดคุยผ่านเว็บแคม ซึ่งสามารถมองเห็นหน้าตาผู้สนทนา  รวมถึงสามารถส่งข้อความ ไฟล์เอกสาร  ภาพ และเสียงไปให้คู่สนทนาขณะพูดคุยกันได้  เป็นต้น

โปรแกรมติดต่อสื่อสารที่ใช้สนทนาผ่านเครือข่ายอินเตอร์เน็ตที่ได้รับความนิยม เช่น ไลน์ (Line) สไกป์ (Skype) แทงโก (Tango)

ตัวอย่างการสนทนาบนเครือข่ายด้วยโปรแกรมไลน์ มีขั้นตอนดังนี้

1. ดับเบิลคลิกที่ไอคอน 
2. เข้าใช้งานโปรแกรมไลน์ โดยพิมพ์ชื่อและรหัสผ่าน จากนั้นคลิกปุ่ม เข้าสู่ระบบ
3. คลิก    เพื่อเริ่มสนทนา
4. พิมพ์ข้อความที่ต้องการส่ง แล้วกดปุ่ม Enter
5. หากต้องการส่งอิโมจิ หรือสติกเกอร์ ให้คลิก    แล้วคลิกเลือกภาพที่ต้องการส่ง
6. หากต้องการพูดคุยผ่าน Call หรือ Video Call  ให้คลิกปุ่ม  

ภาพที่ 3.5 ขั้นตอนการสนทนาผ่าน Line

การสืบค้นข้อมูลโดยใช้โปรแกรมเรียกค้นข้อมูล (search engine)

การสืบค้นข้อมูลโดยใช้โปรแกรมเรียกค้นข้อมูล (search engine) บนเครือข่ายอินเทอร์เน็ตมีข้อมูลมากมายให้สืบค้น  ทั้งข่าวสาร  บทความ  รูปภาพ  เพลง  มิวสิกวิดีโอ  แผนที่  ขึ้นอยู่กับความต้องการของผู้สืบค้น  โดยการสืบค้นข้อมูลที่ต้องการแบบประหยัดเวลานั้น  ต้องทราบแหล่งที่มีข้อมูล  วิธีการสืบค้นและมีโปรแกรมเรียกค้นข้อมูล

เซิร์ซเอนจิน (search engine) เป็นโปรแกรมเรียกค้นข้อมูลหรือโปรแกรมช่วยสืบค้นข้อมูลที่เก็บไว้ในเว็บไซต์ต่าง ๆ บนเครือข่ายอินเทอร์เน็ต

โดยทั่วไปลักษณะการสืบค้นข้อมูลบนอินเทอร์เน็ตสามารถแบ่งลักษณะรูปแบบการค้นหาเป็น
3 ลักษณะ คือ

1. Web Directory คือ การค้นหาโดยการเลือก Directory ที่จัดเตรียมและแยกหมวดหมู่ไว้ให้เรียบร้อยแล้ว ซึ่งบรรจุเนื้อหาหรือเว็บไซต์ต่างๆ ไว้เป็นหมวดหมู่หรือกลุ่มใหญ่ ๆ และแต่ละกลุ่มจะแบ่งเป็นเรื่องย่อยๆ ต่อไปเรื่อยๆ เหมือนกับหลักการจัดหมวดหมู่หนังสือในห้องสมุด ข้อดีคือ ช่วยให้ผู้ใช้ได้ข้อมูลที่ตรงกับความต้องการ เนื่องจากนำข้อมูลมาจัดหมวดหมู่ไว้อย่างเป็นระบบ และสามารถกำหนดค้นได้ง่ายในหัวข้อโดยเลือกจากรายการที่ทำไว้แล้ว website ที่ให้บริการ web directory เช่น http://www.yahoo.com, http://www.sanook.com

2. Metasearch คือ ลักษณะการสืบค้นหาข้อมูลจะมีลักษณะเดียวกันกับ search engine แต่จะทำการส่งคำที่ต้องการไปค้นหาในเว็บไซต์ที่ให้บริการสืบค้นข้อมูลอื่นๆ อีก ถ้าข้อมูลที่ได้มีซ้ำกัน ก็จะแสดงเพียงรายการเดียว   จุดเด่นของการค้นหาด้วยวิธีการนี้ คือ สามารถเชื่อมโยงไปยัง Search Engine ประเภทอื่นๆ และยังมีความหลากหลายของข้อมูล แต่การค้นหาด้วยวิธีนี้มีจุดด้อย คือ วิธีการนี้จะไม่ให้ความสำคัญกับขนาดเล็กใหญ่ของตัวอักษร และมักจะผ่านเลยคำประเภท Natural Language (ภาษาพูด) ดังนั้น หากจะใช้ Search Engine ประเภทนี้จะพบกับข้อบกพร่องเหล่านี้ด้วย

3.  การค้นหาแบบดัชนี (Index) หรือ สำคัญ (Keyword)  คือ การค้นหาข้อมูลโดยใช้โปรแกรม Search โดยการเอาคำที่เราต้องการค้นหาไปเทียบกับเว็บไซต์ต่างๆ ว่ามีเว็บไซต์ใดบ้างที่มีคำที่เราต้องการค้นหา  โดยการค้นจากข้อความในเว็บเพจที่ได้ผ่านการสำรวจมาแล้ว จะอ่านข้อความ ประมาณ 200-300 ตัวอักษรแรกของเว็บเพจ วิธีการค้นหาของ Search Engine ประเภทนี้จะให้ความสำคัญกับการเรียงลำดับข้อมูลก่อนหลัง  การค้นหาข้อมูล การค้นหาวิธีนี้จะมีความรวดเร็วมาก แต่มีความละเอียดในการจัดแยกหมวดหมู่ของข้อมูลค่อนข้างน้อย เนื่องจากไม่ได้คำนึงถึงรายละเอียดของเนื้อหาเท่าที่ควร แต่ถ้าต้องการแนวทางด้านกว้างของข้อมูล การค้นหาแบบนี้จะเหมาะสมที่สุด  website ที่ให้บริการ search engine  เช่น http://www.google.co.th

ขั้นตอนการสืบค้นข้อมูล

ขั้นตอนการสืบค้นข้อมูลด้วยโปรแกรม Search Engine โดยใช้งานผ่านเว็บไซต์ http://www.google.com สามารถใช้งานได้ดังนี้

1. เปิดเว็บเพจกูเกิล โดยพิมพ์ http://www.google.co.th ลงในช่อง Address แล้วกดปุ่ม Enter
2. พิมพ์คำค้นหาหรือคำสำคัญ (keyword) ที่ต้องการสืบค้นข้อมูลลงในช่องว่าง
3. คลิกปุ่มคำสั่ง ค้นหา หรือ กดปุ่ม Enter
4. คลิกเลือกเว็บไซต์ที่ต้องการสืบค้นข้อมูล แล้วจะปรากฏรายละเอียดข้อมูลที่อยู่ในเว็บไซต์นั้น ๆ
5. คลิกปุ่มคำสั่ง “แผนที่” “ค้นรูป” “วิดีโอ” จะแสดงผลการค้นหาตามคำสั่งนั้นๆ

ภาพที่ 3.4 ขั้นตอนการสืบค้นข้อมูลด้วย http://www.google.com